استاندارد تصویر دالبی ویژن | هر آنچه لازم است تا در مورد Dolby Vision HDR بدانید
استاندارد تصویر دالبی ویژن | هر آنچه لازم است تا در مورد dolby vision hdr بدانید : امروز اینجا و در این مطلب ما قصد داریم تا به تعریف و شناخت کلی از استاتدارد تصویر و پخش dolby vision hdr بپردازیم و تاثیر این استاتدارد کیفی جدید رو در پخش محتوا بسنجیم و در آخر ببینیم آیا دالبی ویژن با تمام این ادعاها و تبلیغات ارزش دارد یا خیر …
پس با ما همراه باشید
فناوری دالبی ویژن که زیر مجموعه hdr قرار میگیرد از این قابلیت و فضاهای hdr در تلویزیون های امروزی عملکرد تحسین برانگیزی داشته و تلویزیون های دالبی ویژن hdr در مقایسه با hdr معمولی تفاوت های محسوسی در نوع نمایش اینگونه محتوا خواهند داشت، اما آیا واقعا این زیرشاخه hdr آنقدر خوب است ؟ ما همچنین در این مطلب به این خواهیم پرداخت که آیا دالبی ویژن واقعا نیاز به مجهز شدن دالبی ویژن خواهد داشت یا خیر.
محدوده دینامیکی بالا (hdr) تبدیل به تکنولوژی و فناوری شاخصی شده که زیر مجموعه های داینامیکی مختلفی مانند دالبی ویژن و hdr10+ در کنار و تکمیل آن به میان آمده اند که تاثیر محسوسی در عملکرد محتوای پخش آن خواهند داشت.
از یک طرف hdr محسوس ترین تاثیر واقعی را در نتیجه نهایی کیفیت تصویر محتوا در این صنعت بیش از هر فناوری دیگری داشته بخصوص دقت رنگ ها و روشنایی و حزئیات تصویر. اما از طرف دیگه، ارائه، نمایش و به‌کار گیری این تکنولوژی در تلویزیون های مختلف بسیار متفاوت است، همین مسئله hdr را برای تولید کننده و توسعه دهنده تلویزیون ها پیچیده ترین و آزار دهنده ترین فناوری تلویزیون که تاکنون جهان به خود دیده مبدل کرده .
دالبی ویژن میتونه راه حل این مشکل باشه. دالبی ویژن یکی از فرمت های زیرشاخه hdr شناخته میشود، و این فناوری حداقل بر روی کاغذ، به نظر می رسه که سخت در تلاشه تا یک hdr تاثیر گذارتر و یکنواخت تر و حتی ساده‌تر را برای تلویزیون ها و نمایشگر های امروزی ارائه دهد .
دالبی ویژن مدت ها است که وجود داشته و مورد استفاده های گوناگون قرار گرفته است اما در این یکی دوسال اخیر بسیار مورد توجه و استقبال توسعه دهندگان و کاربران قرار گرفته و حالا اهمیتی بیش از پیش دارا میباشد.
دالبی ویژن چی هست ؟
در این مورد سعی میکنیم توضیحی مختصر بدیم چراکه برای اکثر ماها تکنولوژی و پروسه پشت دالبی ویژن به اندازه نتیجه و عملکرد بصری نهایی آن جذابیت نخواهد داشت.
برای شروع، مهمترین نکته در مورد dolby vision این است که فناوری فوق، یک لایه “ابرداده پویا” را به یک سیگنال ویدیویی معمولی hdr اضافه می کند. این متادیتا یا ابرداده پویا تمامی اطلاعاتی که هر سکانس و صحنه در نمایش باید آنطور که سازنده آن مد نظر داشته را حمل میکند. به‌طور خلاصه این ابرداده از کنتراست تصویر و محتوا تا جزئیات و بخصوص بازسازی و نمایش دقیق رنگ ها را به شکل نوینی انتقال داده و در نهایت پخش و نمایش میدهد.
این یعنی رنگ های محتوای نمایش داده شده در حالت دالبی ویژن غنی تر و بسیار دقیق تر از محتوای غیر دالبی ویژن خواهد بود. تمامی جزئیات مانند سایه‌ها، رنگ‌ها و عمق مشکی تصویز همه بهبود پیدا خواهند کرد. به طور کلی، نتیجه یک تجربه همهجانبه مثبت است، درست مانند خود hdr که همه شاخه های ویفی تصویر رو بهبود میدهد.
اما مشکلاتی بر سر راه هستند …
چه دستگاه هایی از dolby vision پشتیبانی می کنند ؟
برخلاف hdr10 تمامی دستگاه ها و دیوایس هایی که قصد استفاده از این فناوری را دارند باید لایسنس و اجازه حق استفاده از آن را قنونی خریداری کرده و سپس بهره ببرند. در همین لحظه که در حال نوشتن این مقاله هستم شرکت های بسیاری این فناوری را استفاده خواهند کرد در محصولات سال جاری خود یعنی لایسنس آنرا گرفته اند مثل پاناسونیک و سونی و … اما برخی دیگر هنوز خیر مانند سامسونگ.
مارک های تلویزیونی مطرح که تحت پشتیبانی فناوری دالبی ویژن هستند از ال‌جی مدل های بالارده lcd/led و oled ها بوده؛ از سونی تمامی مدل های که دارای تراشه های x1 ultimate / extreme هستند – هر چند تلویزیون های سونی نیازمند یک به روز رسانی نرم افزاری برای دریافت dolby vision نیز هستند.
اپل نیز به طور کامل فناوری رو مورد استفاده قرار داده، با apple tv 4k، آیفون 8، آیفون xr و آیفون xs است.
بزرگترین نام تجاری تلویزیون که در حال حاضر پشتیبانی از dolby vision را نپذیرفته سامسونگ است. آنها معتقد اند که با بهبود و هماهنگی بیشتر سخت افزار و نمایشگر تلویزیون های خود و فناوری hdr10 میتوانند ابرداده هایی با تاثیر گذاری بسیار بیشتر از دالبی ویژن را ارائه و نمایش دهند مثل hdr10+.
بدون dolby vision: رنگ ها کمی مرده هستند و نقطه کانونی مشعل جوشکاری هم جژئیاتش سوخته و از بین می رود
با dolby vision: رنگ های غنی تر و جرقه های مشعل روشن تر و بهتر تعریف و نمایش داده میشوند
دالبی ویژن در گوشی های هوشمند
گوشی های هوشمند نیز به‌تازگی به قطار سریع‌السیر دالبی ویژن پیوسته اند و و تعدادی گوشی هوشمند به بازار عرضه شده که به شکل رسمی و واقعی این فناوری را پوشش داده و از آن در نمایشگر خودشون استفاده میکنند.
dolby vision در اینجا نیز کارکردش به همان شیوه ای که در خصوص تلویزیون ها شاهدش بودیم، میباشد. و البته قابل تنضیمات و شخصیسازی های بیشتری است در اینجا، تنضیمات و همگام سازی هایی برای پشتیبانی از عملکرد های اختصاصی صفحه نمایش های گوشی ها با توجه به نوع آنها. شما با وجود این فناوری، رنگ های را غنی تر نمایشگر و محتوایی پویا تر، مشکی عمیق تر و روشنایی بیشتری میتوانید داشته باشید.
g6 lg اولین گوشی هوشمند است که dolby vision را دریافت کرد، اما اپل با پشتیبانی این فناوری در مدب های آیفون 8، xr و xs ادامه مسیر را بر عهده گرفت.
آیا واقعا دالبی ویژن فرقی هم داره ؟
ر حالی که این فناوری ابعاد گسترده ای در پخش و تاثیر در محتوای hdr دارد مقایسه دالبی ویژن با سایر تکنولوژی های دیگه خیلی راحت نخواهد بود چراکه در نقایسه جز به جز در عین تفاوت های بنیادی آنها اختلاف های کم و بیش زیادی درنتیجه نهایی هم دیده میشود. اما در صورت کلی دالبی ویژن استاتدارد باکیفیت تر، دقیقتر، بهتر و تکامل یافته تری نسبت به hdr10 خواهد بود. این تغییرات و تفاوت ها جزء به جزء دیده میشوند اما در نهایت مهمترین نکته هماهنگی این تکنولوژی و محتوای پخش با تلویزیون و نمایشگر شما خواهد بود که از مدلی به مدل دگر متفاوت خواهد بود.
با 4k blu-ray برای تست و نتیجه شخصی شروع میکنیم، ما دو عنوان فیلم despicable me power rangers و the fate of the furious در استاندارد dolby vision را با استفاده از پخش کننده oppo 203 ultra hd blu-ray و تلویزیون lg oled55c7 4k oled تجربه کردیم. برای مقایسه با hdr10 همین محتوا، ما همان دیسک ها را در همان تلویزیون بار دیگز پخش کردیم، اما با استفاده از پخش کننده blu-ray 4k پاناسونیک ub900 4k. از آنجا که این پخش کننده از dolby vision پشتیبانی نمی کند، به سادگی تنها ابرداده hdr10 استاتدارد را پخش می کند که در تمام دیسک های dolby vision نیز موجود است.
با توجه به توضیحاتی که قبل تر در مورد تاثیر دالبی ویژن در پخش داده بودیم در تجربه بصری نیز کاملا این تفاوت مشهود بود و در فریم به فریم محتوای پخش تفاوت های کنتراست و روشنایی و دقت رنگ و جزئیات، ۴ فاکتور متفاوت و مورد توجه دالبی ویژن به طرز و شکل دگری بنمایش در آمدند.
در ابتدا رنگ ها، طبیعی تر، متعادل تر، دقیق تر و به خصوص در مناطق روشن، بسیار یکنواخت تر ترکیب و پرداخته می شوند. به عنوان مثال، شما بوضوح جزئیات بیشتری در صحنه نمایش نوشتهء روی سردرب بانک در انیمیشن من نفرت‌انگیز خواهید داشت، و طیف گسترده و وسیعی از سایه های دقیق را شما در طوالی آفتاب در سکانس های ساحل را متوجه خواهید شد. و بعضی از سایه ها کاملا در dolby vision متفاوتند – و ما احساس کردیم که محتوای dolby vision به طور کلی بیشتر از hdr10 تاثیر گذار و طبیعی تر به نظر می رسند.
این اینفوگراف، محدوده نوری (روشنایی) سیگنال های تلویزیون در حالت استاندارد را نشان می دهد
در مقایسه با dolby vision.
(منبع: dolby)
تصویر dolby vision همچنین نور را به شکل موثرتری از hdr10 می گیرد. هم روشنایی و وضوح اجسام هم جزئیات و دقت تصاویر هردو در محتوای پخش دالبی ویژن قویتر و تاثیر گذار تر از همان محتوا اما hdr10 در تلویزیون اولد ال‌جی c7 نمایش داده شدند . البته دو عامل دگر نیز بشدت حس میشدند تفاوت هاشون مثلا تاریکی و عنق مشکی که در hdr10 گاها موجب سوختگی و محو جزئیات میشد همینطور دقت تفکیک و شکستگی رنگ ها که باز هم موجب از بین رفتن جزئیات در محتوای hdr10 میشد در دالبی ویژن به شکل استادانه ای تمیز و بدون ایراد به تصویر کشیده شدند.
نمونه بارز این اختلاف های جزئیات در انیمیشن من‌نفرت‌انگیز در سکانسی قابل مشاهده بود که گورو شخصیت اصلی این انیمیشن در آزمایشگاه خود در حال توضیح و سخنرانی در مورد موشک خود و راهنمایی مینیون ها بود که به شکل عجیبی هر ۴ فاکتور منحصر به فرد دالبی ویژن درخشان بودند در مقایسه با محتوای استاندارد همان انیمیشن.
این کنترل نور پیشرفته، در کنار دقت رنگ های نمیش کم نظیر موجب میشه تا اجسام در دالبی ویژن چند وجهی و ۳بعدی تر و بسیار دقیقتر و پرجزئیات تر از همان محتوا در hdr10 نمایش داده شوند با افزایش محسوس یکنواختی و حزئیات اجسام و عمق رنگ آنها.
پیکربندی نور و رنگ اضافی، همچنین باعث می شود که تصاویر دقیق تر و واضح تر نشان داده شود و مشخص میکند که محتوای hdr10 چه قدر میتونن در مقابل یک فرکانس ابرداده اضافی، ضعیف جلوه کنند .
نقاط قوت محتوای پخش دالبی ویژن به قدری در دو عنواتی که تماشا کردیم چشمگیر بود که اگر قرار باشه از ورژن دالبی ویژن آن به ورژن hdr10 آن برگردیم درست مانند این خواهد بود که از بعد تجربه یک محتوای با کیفیت 4k قرار باشه به نسخه hd آن برگردید.
dolby vision اثر کاملا یک شکلی در همه زمینه ها و انواع محتوا نداره، اما هنوز هم سودمند است – به ویژه وقتی که این فناوری موجب میشه تا جزئیات و طیف رنگ هایی از محتوا که تا به حال از دیدن آن محروم بودید رو تماشا کنید.
با این حال، تجربه دو عنوان power rangers و the fate of the furious یک مشکل جالب توحه پخش این محتوای دالبی ویژن حداقل بر روی oled c7 را هم برای ما روشن کرد. تکنولوژی اولد همچنان مشکل عدم تنظیم و تناسب عمق مشکی بینقص در کنار روشنایی بالا را در این نوع محتوا دارد که باعث میشود در محتوای دالبی ویژن در سکانس هایی که بسیار روشن و پرجژئیات هستند، قسمت های مشکی تصویر تا ۵۰درصد از مشکی واقعی و عمیق ضعیفتر باشن حتی اگر روشنایی نمایشگر را تا ۵۰درجه هم پایین بیاورید که در لپاین خصوص عملکرد hdr10 بهتر بود و مشکی عمیق تری نمایش میداد با جزئیات و روشنایی کمتر البته.
بدیهی است زمانی که محتوای dolby vision نمایش داده می شود، این مشکل موجب میشود برخی سکانس ها حالت مصنوعی و غیر واقعی چیزی شبیه به باگ به خود بگیرند یعتی افت و کاهش عمق مشکی در مواقعی که این میتونه حتی موحب شکستگی رنگ و یکنواختی تصویر هم بشه در مواقعی.
خوشبختانه این مسئله تنها در یک فیلم ساده رخ میداد (و ما در تجربه خودمون از دو عنوان یاد شده به کوچکترین این مشکل هم برنخوردیم). شما همچنین می توانید این مشکل را با کاهش روشنایی تلویزیون به حدود 46 از 50 به طور پیش فرض، تاحدودی برطرف کنید. اگر چه انجام این کار باعث کاهش پویایی تصویر می شود و می تواند به کاهش جزئیات در سکانس های تاریک منجر شود.
حقیقت ماجرا یک ضعف در فرکانس های ابرداده مختص الگو های تنظیم نوری این محتوا میباشد. متاسفانه یکی از ضعف های اصلی این فناوری نادیده گرفتن محدودیت نوری و روشنایی پنل و نمایشگر های اولد هست که موجب بروز مشکلاتی از جمله موارد ذکر شده در مواردی میشود و بنظر میرسه که در این صورت استفاده از hdr10 پیشفرض این نمایشگر ها در مواقع اینچنینی در مورد ضعف نوری مورد مناسب تری باشد .
با این حال، در ادامه به موفقیت و عملکرد شگفت انگیز دالبی ویژن در پخش کننده های خانگی و بلوری پلیر ها نگاهی خواهیم انداخت.
در خصوص محتوای پخش از شبکه های استریم محتوا مانند نتفلیکس یا آمازون در تست ما هنگامیکه با تلویزیون بهره مند از فناوری دالبی ویژن اقدام به تماشا کنید شبکه به صورت خودکار تلویزیون را شناسایی کرده و محتوای دالبی ویژن رو فعال و نمایش میدهد که مثلا در c7 اولد ال‌جی فقط دالبی ویژن شناسایی و پخش میشه در حالی که hdrq0 هم بهره مند است اما مثلا سامسونگ ks9500 در محتوا و شبکه یکسان همان محتوا را hdr10 نمایش میدهد.
در تجربه دوباره از ۴ عنوان دالبی ویژن okja، glow، bosch 2 و marco polo، باز هم در نتیجه نهایی محتوای پخش شده دالبی ویژن به شکل محسوسی بهتر و تاثیر گذارتر از همتای hdr10 خود نمایش داده شدند و برتری قاطع را به دالبی ویژن در فناوری های تصویر hdr تا الان میشه نسبت داد. بار دیگر دقت رنگ های بسیار بالاتر، کنترل نور بیشتر و دقیق تر، جزئیات بیشتر در درخشانترین و تاریکترین نقاط، و در نهایت یک دید و نمایش واضح تر و تمیز تر در مکان های پر جزئیات و فاصله دار مانند نمای دور و نزدیک از یک شهر یا جنگل، مثلا چنین جنگل پرجزئیاتی از عنوان okja رو اولین بار بود میشد در قالب تصویر به این شکل پرجزئیات دید و درک کرد.
ما ابتدا بر این باور بودیم که محتوای استریم شده در استاندارد دالبی ویژن کیفیت و حجم ابرداده های خود را حفظ میکنند و نتیجه ای مانند آنچه در 4k blu-ray تجربه کردیم رو شاهد خواهیم بود. اما متاسفانه نتیجه عکسی رو شاهد بودیم که نه تنها کیفیت مشابه نیست بلکه ایرادات بسیار محسوسی گریبانگیر این محتوا بخصوص در برخی نمایشگر ها میباشد
به طرز عجیبی، محتوای dolby vision در تلویزیون های اولد ال جی کم نور تر و خشک تر از محتوای همانند آن اما در استاندارد hdr10 بر روی نمتیشگر های سامسونگ نمایش داده میشوند. با این حال خیلی سخته که بگیم چقدر از این مشکل به نوع فناوری و ترکیب و ارسال اطلاعات برای مثال دالبی و hdr10 مربوطه و چقدر از آن به نوع تکنولوژی نمایشگر oled, qled و یا lcd و led ها سهم دارند.
درحالی که میتونم تصور کنم چقدر از کاربران محتوای hdr10 بسیار روشن و نورانی استریم شده سامسونگ را ترجیه میدهند. اما به هیچوجه نمیشه منکر جزئیات و دقت بسیار بالاتر محتوای با استاندارد دالبی ویژن شد که قطعا تیزبین ها و علاقه‌مند ها به این نوع محتوا رو بشدت جذب خواهد کرد.
لازمه تا یک نکته ای رو ذکر کنیم که یک مشکل هم میسازه و اون بیش از حد غنی کردن برخی سکانس و تصاویر محتوای پخش hdr هست که درواقع محتوای غیر hdr آن شاید تصویری طبیعی تر در اختیار ما قرار بدهند. به عنوان مثال، عنوان glow که بتازگی منتشر شده در تسخه hdr بسیار رنگ پریده و کشیده شده به نظر میاد در حالی که ورژن sdr آن بسیار عملکرد رضایت بخشی داشت در پخش، این در حالی است که مثلا در فیلم bosch 2 سکانس های تاریک با نویز و عمق کم رنگ مشکی آن روبرو هستیم، از سوی دیگر در عنوان okja، به طور کلی یک چیز دیگری است در حالت hdr شگفت آوره در حالی که sdr اون واقعا معمولی به چشم میاد و اختلاف کیفی واقعا بالا است.
با این حال، مسائل بالقوه با نحوه مدیریت سرویس های استریم، نمایش و ساخت محتوا در hdr بحث دیگری است. مسئله این است که آیا dolby vision در حالت کلی به ما تجربه ای بهتر از hdr10 را ارائه می دهد؟ و پاسخ کوتاه این است که بله، این کار را می کند. در بعضی موارد به طرز چشمگیری هم این مسئله را به ما نشان میدهد.
تفاوت میان dolby vision و hdr 10
ما بدون هیچ گونه تردیدی گفتیم که dolby vision نسبت به hdr10 برتر است اما چرا؟
یکی از مهمترین دلایلی آن تدوین و ساخت و ضبط این محتوا با عمق ۱۲ بیتی در دالبی ویژن و عمق ۱۰ بیتی در hdr10 میباشد که به نیزان قابل توجهی این اختلاف در ابرداده های تصویر به چشم خواهند آمد.
در کنار مورد فوق، حداکثر روشنایی قابل درک محتوا هم میشه در تظر داشت که در تئوری تا ۱۰.۰۰۰ نیت کاندلا میباشد اما در واقعیت کارگردانان و توسعه دهندگان این نوع محتوا با دالبی ویژن ۴.۰۰۰ نیت را هدف قرار داده اند درحالی که سقف هدف hdr10 درک ۱.۰۰۰ نیت میباشد.
اما مهمترین نکته در مورد dolby vision قطعا این خواهد بود که چگونه این فناوری قادر هست تا مدیریت و کنترل فریم‌به‌فریم ابرداده های متاثر در عملکرد کلی یک محتوای hdr به درست ترین شکل ممکن انجام دهد.
به همین دلیل است که dolby vision نیاز به سخت افزار فوق العاده ای که ما در مورد آن صحبت کرده ایم داشته و در نهایت چرا hdr10 و ultra hd premium به عنوان استانداردهای شایع تری به نظر می رسند، و با این حال با توجه به سخت افزار مورد نیاز و پرفورمنس نمایش کلی دالبی ویژن قطعا در یک مرحله و پله بالاتری قرار دارد.
و یک نکته قابل توجه اینکه تمام محتوای پخش دالبی ویژن به شکل پیشفرض hdr10 رو شامل میشه و اما این برای عکس این قضیه صدق نمیکند.
آیا باید تلویزیون بعدی شما dolby vision را پشتیبانی کند ؟
این قضیه کمی پیچیدس، خب در اینکه دالبی ویژن با استناد به تمامی شواهد عملکردی بهتر از hdr10 دارد به طور کلی که شکی نیست. به طوری که محتوای دالبی ویژن چیز های بیشتری برای نمایش دارند حتی در یک محتوای یکسان نسبت به hdr10، قطعا میتونم تصور کنم که اگر محتوای با پشتیبانی از این فناوری بیشتر شود چقدر علاقه‌مندان به آن میتونن مشتاق برای تهیه بهترین نمایشگر دالبی ویژن باشند .
البته یک بحثی هم اینجا مطرح هست مثلا میشه رفت سراغ تلویزیون های فوق العاده از qled سامسونگ و oled پاناسونیک که hdr10 هستند اما با ویژگی های منحصر به فردشون مثل روشنایی بسیار بالا و حجم رنگ بینظیر qled های سامسونگ تیون ویدیو های هالیوودی در مدل های oled پاناسونیک با در تظر داشتن اینکه hdr10+ هم برای این محصولات در جهت جانشینی دالبی ویژن عرضه میشود هم مطرح هست.
در حالت کلی اینکه بگیم کدوم برندس و قطعا بهترین برای همگان خواهد بود سخته و واقعا نمیشه گفت اما اگر گوشی هوشمند یا تلویزیون شما از دالبی ویژن پشتیبانی میکند این را یک مزیت بزرگ میتوانید بشمارید.
دیدگاهتان را بنویسید